مروری بر اصول تهویه‌ی مکانیکی تهاجمی و غیرتهاجمی

📖 خلاصه کتاب

تهویه مکانیکی، یکی از ابزارهای حیاتی در مراقبت‌های ویژه است که برای حفظ تهویه مناسب و اکسیژناسیون بیماران با نارسایی تنفسی استفاده می‌شود. تهویه می‌تواند تهاجمی (با لوله تراشه‌ای یا تراکئوستومی) یا غیرتهاجمی (NIV با ماسک بینی یا دهان و بینی) باشد. هدف این مراقبت، حفظ همودینامیک، بهبود تبادل گازها و کاهش کار تنفسی بیمار است.

 
✨ نکات برجسته

• آشنایی با انواع تهویه مکانیکی: تهاجمی و غیرتهاجمی
• تنظیم پارامترهای تهویه شامل حجم جاری، فشار، فرکانس و FiO₂
• پایش مداوم وضعیت بیمار: علائم حیاتی، گازهای خون شریانی، وضعیت همودینامیک
• پیشگیری و مدیریت عوارض: آسیب ریوی، پنوموتوراکس، عفونت راه هوایی
• آموزش و آماده‌سازی تیم بالینی و خانواده برای استفاده ایمن از تهویه
   

⚖️ نکات قابل‌توجه

• انتخاب نوع تهویه باید بر اساس وضعیت بالینی، سطح هوشیاری و نیاز بیمار باشد
• تهویه غیرتهاجمی نیازمند همکاری بیمار و نظارت دقیق است
• تهویه تهاجمی خطر عفونت و آسیب تراشه‌ای دارد و نیاز به مهارت بالینی بالا دارد
• تنظیم و پایش مداوم پارامترها برای جلوگیری از هیپرکاپنی، هیپوکسمی و آسیب ریوی حیاتی است
• آموزش تیم پرستاری برای مانورهای سریع و مدیریت عوارض اضطراری الزامی است

📘 معرفی کلی

عنوان: مروری بر اصول تهویه مکانیکی تهاجمی و غیرتهاجمی
موضوع: کاربرد و مدیریت تهویه مکانیکی در بیماران با نارسایی تنفسی
مخاطب: دانشجویان پرستاری، پرستاران ICU، متخصصین تنفسی
کاربرد: ارائه راهنمای عملی برای انتخاب، تنظیم و پایش تهویه مکانیکی، پیشگیری از عوارض و ارتقای ایمنی بیمار

🧠 تم‌ها و مفاهیم کلیدی

🔹 ۱. تهویه مکانیکی تهاجمی
استفاده از لوله تراشه یا تراکئوستومی
تنظیم حجم جاری، فشار پیک و فرکانس تنفسی
پایش مداوم گازهای خون شریانی و وضعیت همودینامیک
مدیریت عوارض: آسیب ریوی، پنوموتوراکس، عفونت مسیر هوایی
 
🔹 ۲. تهویه مکانیکی غیرتهاجمی (NIV)
استفاده از ماسک بینی یا دهان و بینی
انتخاب بیماران مناسب: هوشیار، بدون اختلال حاد همودینامیک
پایش کار تنفسی، تهویه و اکسیژناسیون
پیشگیری از نشت هوا، فشار پوست و عدم تحمل ماسک
 
🔹 ۳. پایش و مدیریت عوارض
بررسی روزانه گازهای خون، رادیوگرافی قفسه سینه، علائم حیاتی
پیشگیری از عفونت با رعایت استریل و بهداشت دست‌ها
جلوگیری از آسیب فشار و تهویه بیش از حد (volutrauma / barotrauma)
برنامه‌ریزی برای کم کردن وابستگی به تهویه و ارزیابی weaning
 
🔹 ۴. اصول تنظیم پارامترها
FiO₂: تنظیم برای حفظ SpO₂ بین ۹۲–۹۶٪ (غیرهایپوکسمی و غیرهایپراکسیکمی)
حجم جاری و فشار: بر اساس وزن ایدئال و وضعیت ریوی
فرکانس و زمان دم/بازدم: حفظ تعادل بین اکسیژناسیون و CO₂
PEEP: باز نگه داشتن آلوئول‌ها و جلوگیری از افت فشار خون
 
🔹 ۵. نقش پرستار در تهویه مکانیکی
پایش مداوم بیمار و دستگاه
آماده‌سازی سریع برای شرایط اضطراری
آموزش بیمار (در NIV) و خانواده
ثبت دقیق پارامترها و تغییرات بالینی
 

✅ نتیجه نهایی

درک اصول تهویه مکانیکی تهاجمی و غیرتهاجمی، به پرستاران ICU و مراقبت ویژه امکان می‌دهد تصمیم‌گیری سریع، تنظیم پارامترهای مناسب، پایش دقیق و پیشگیری از عوارض جدی را انجام دهند. با رعایت استانداردها و آموزش تیمی، می‌توان کیفیت مراقبت، ایمنی بیمار و بهبود نتایج بالینی را تضمین کرد.