ترانه یا دوبیتی یکی از کهن‌ترین قالب‌های شعر پارسی است که هنوز پس از گذشت صدها سال از پیدایش آن‌ها، در گوشه و کنار ایران و در روستاهای دور و نزدیک این سرزمین رواج فراوانی دارد. پیشینه‌ی پاره‌ای از این دوبیتی‌ها را می‌توان در دوره‌های پیش از اسلام جست‌وجو کرد. بیهوده نیست که شمس قیس رازی سخنور نامدار سده‌ی هفتم، ترانه‌ها را فهلویات نامیده است. فهلویات جمع فهلوی و صورت تازی شده‌ی پهلوی است. دوبیتی‌ها به غیر از این‌که حائز مقام اول در بین قالب‌های شعری هستند، برای مخاطبان عام وضع‌شده و سرشار از مفاهیم فرهنگی، حکمت، تمایلات و اندیشه‌های کهن بشری‌اند که به دلیل سادگی به‌عنوان پند و اندرز نیز مورد استفاده قرار می‌گیرند.
وزن دوبیتی (مفاعیلن، مفاعیلن، فعولن) از روان‌ترین و دلاویزترین وزن‌های شعر فارسی است و به کار بردن آن در ادوار مختلف شعری می‌تواند گویای دیرینگی این وزن در شعر فارسی باشد.
دوبیتی‌ها با گویش‌ها و لهجه‌های خاص در اغلب نقاط ایران متداول‌اند. در فهلویات، دوبیتی‌ها و ترانه‌های اصیل سادگی، صراحت و لطف طبیعت آشکار است؛ مانند دوبیتی‌های باباطاهر که از مشهورترین دوبیتی‌ها هستند.
دوبیتی را می‌توان آیینه‌ی تمام‌نمای احساسات ناب بشری دانست که توجه آن‌ها به مسائل محسوس و ملموس است. مفاهیم و مضامین دوبیتی‌ها طبیعی و قابل درک است. در دوبیتی‌ها از سخنان پیچیده، ناآشنا، غریب و ... خبری نیست. هرچه هست سخن از عشق و احساسات اصیل و آشناست. زبان آن زبانی روشن، هموار و بی‌آلایش است. همچنین کاربرد فراوان واژه‌های اصیل فارسی و پرهیز از کاربرد افراطی لغات عربی و ترکی، در این دوبیتی‌ها بسیار گوش‌نواز است و این ویژگی مهم، سبب شده است که این نوع شعر در میان گونه‌های مختلف شعر فارسی ارزش بسیار زیادی دارد.
کتاب‌هایی دیگر از این دسته‌بندی
مشاهدۀ همهبرای استفاده از مطالب فروشگاه، داشتن «هدف غیرتجاری» و ذکر «منبع» کافیست. تمام حقوق اين وب‌سايت نیز برای شرکت شناسنامه است.
نظرات
عالی
عالی